نخل سبز جهانگیریه

از گونه های در معرض نابودی، گیاهی دارویی- زینتی به نام انار شیطان می باشد.

 انار شیطان تنها جنس از گونه ی تیره پیچ اناریان ((Bignoniaceae در ایران است.

انار شیطان گیاهی است دوپایه ونیمه خزان کننده که به صورت درخت یا درختچه ای(ارتفاع۱۲-۴متر) با برگ های متقابل باریک و دراز با کناره صاف و گل های بدون بو به رنگ زرد- نارنجی یا قرمز اناری می باشد.

این درخت زیبا که درجامعه کارشناسی گیاهی کشور بسیار غریب ونا آشناست، در فارس، بوشهر، بندرعباس وکرمان به صورت پراکنده وتنک وجود دارد ولی متاسفانه رویشگاههای آن تحت تأثیر عوامل مختلف در دست تخریب است و ممکن است در چند سال آینده این درخت زیبا را در جنوب نداشته باشیم.

جنگلی به نام گلپرک دلفارد در ۲۵ کیلومتری شمال جیرفت بزرگترین ذخیره گاه ژنتیکی این درخت در خاورمیانه است. این درخت ویژه مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر بسیار مقاوم به خشکی، یخ‌زدگی و آتش‌سوزی است.

برگ‌های آن خوراک دام است. چوب محکم و بادوام انار شیطان برای ساخت وسایل چوبی و منبت کاری کاربرد دارد. قسمت های مختلف گیاه برای مداوای برخی از بیماری ها مثل سفلیس، رفع ترشحات زنانگی، درمان لکه های سفید رنگ در ناحیه گردن، اگزما ودرمان بزرگ شدن طحال استفاده می شود.

پوست انار شیطان دارای مواد آرام بخش ملایم است و برای تقویت قلب مفید می باشد. ترکیب های دارویی مختلفی از این گیاه استخراج شده است که مهمترین اثر آن در جلوگیری از گسترش بیماری ایدز می باشد.نکتۀ حائز اهمیت در مورد این درخت، سختی ازدیاد آن بوده که نسل آن را در معرض خطر انقراض قرار داده است.

در تحقیقی که دکترحسن صالحی واکبرکرمی بر روی ریشه زایی قلمه های مختلف این گیاه( سخت، نیمه سخت وعلفی) با استفاده از دو تیمار NAA و IBA در دو زمان مختلف(اواخر پاییز واواخر زمستان)انجام دادند مشخص شد که کاربرد IBA و NAA در اواخر زمستان تاثیر بسزایی در ریشه زایی قلمه ها داشته که بالاترین درصد ریشه زایی این گیاه درقلمه های چوب سخت وبا تیمار ۳۰۰۰ میلی گرم در لیترNAA  به دست آمد.

از آنجا که ازدیاد انار شیطان از طریق بذر و قلمه به سختی امکان پذیر است و آهنگ تولید نهال بسیار کند می باشد بدست آوردن تعداد زیاد نهال در مدت زمان نسبتاً کوتاه مستلزم ازدیاد آن به روش درون شیشه ای می باشد که البته برای افزایش درون شیشه ای این گیاه آزمایش هایی با استفاده از تنظیم کننده های رشد BAP وIAA انجام شده است که فقط در مرحله آزمایشگاهی بوده است وبه صورت انبوه تولید نشده است. از مهمترین مشکلات ومعضلات موجود در توسعه سطح کشت این گیاه عدم مطالعات جامع در رابطه با این گونه گیاهی نادر است که خواستار توجه بیشتر مسولان به آن می باشد.

نخل سبز جهانگیریه:

nakhlsabz.ir

منبع:

fedaghnews.com